سلام
چون داریم به آخر بهار و اول تابستون نزدیک میشیم خواستم این دو جشن رو اینجا معرفی کنم .
جشن پایان بهار: جشنی در آخرین روز سال گاهشماری گاهنباری و آخرین روز فصل بهار (برابر با روز سی و یکم خرداد ماه) که آمیخته با جشن سال نوی گاهنباری در اول تابستان است و هویت مستقل ندارد. در پایان این روز و آغاز فصل تابستان خورشید به بالاترین جایگاه خود میرسد که نام «خرداد» به معنای رسایی و کمال به همین مناسبت به این ماه داده شده است. به دلیل اینکه این زمان مصادف با جشنهای آغاز سال نو در تقویم گاهنباری بوده است، همانند دیگر فصلها دارای جشن ویژه پایان فصل نیست. ← گاهشماری گاهنباری و جشن اول تابستانی.
جشن اول تابستان: اول تابستانی/ آبپاشونَک. جشنی در نخستین روز سال گاهشماری گاهنباری و نخستین روز فصل تابستان (برابر با روز یکم تیرماه) که خورشید به بالاترین جایگاه خود میرسد. برگزاری جشن اول تابستان با نام «آبپاشونک» هنوز در بسیاری نواحی ایران همراه با گردهمایی و مراسم آبپاشی و آبریزگان در صحرا برگزار میشود. در فراهان و نواحی مرکزی ایران کماکان نام «اول تُوِّستونی» (اول تابستانی) برای این جشن کهن رواج دارد. در برخی نواحی خراسان و افغانستان این هنگام را «گوجه عروس» یا «گُل عروس» مینامند و به نوعروسان میوههای نورسیده، آرد و نبات هدیه میدهند. ← گاهشماری گاهنباری و جشنهای گاهنباری.
برداشت شده از فرهنگنامه ایرانیان .
جشن آب پاشونک
برخی از بازماندهای آیینهای آغاز تابستان که ظاهراً بسیار فراوان بودهاند، عبارت است از جشنهای «آب پاشونک» یا «اول تووستونی (تابستانی)» که در فراهان، اراک، محلات و بسیاری از نواحی دیگر ایران در روز اول تابستان همراه با گردهمایی و مراسم آبپاشی در صحرا برگزار میشود.
راجع به علت پیدایش جشن آب پاشونک در آغاز تابستان فرضیه های زیادی وجود دارد از جمله اینکه، زمانی در ایران ۷ سال باران نیامد و فیروز پسر یزد گرد اول شاه ایران نگرانی قحطی و مرگ و میر بود در آن زمان هیچ کس از قحطی نمرد و بعد از اولین بارندگی مردم بسیار خوشحال شدند و به نشانه تشکر از اینکه در قحطی تلفات نداشته اند خدا را شکر کردند و به روی هم آب پاشیدند.
و همچنین می گویند در روز اول تابستان زمانی که یکی از پادشاهان ایرانی (قبل از اسلام)از جنگ برمی گشت و از این پیروزی خوشحال بود به قنات زلف آباد می رسد هنگامی که در کنار آب دست و رویش را می شوید تا لحظه ای استراحت نماید حوریه (بانوی زیبایی) در ذهنش مجسم می شود که مشتی آب رویش پاشید، شاه بسیار خوشحال می شود و او هم آب به سر وصورت همراهان می پاشد و شادی را به صورت آب پاشونک انجام می دهند.
دیگر آئین های آغاز تابستان
جشن ناشناخته و فراموش شدهای به نام «جشن نیلوفر» در ششم تیرماه، که ابوریحان بیرونی در کتاب آثارالباقیه از آن یاد کرده و ممکن است با شکوفا شدن گلهای نیلوفر در آغاز تابستان در پیوند باشد. همچنین، جشن «عیدماه» در میان مردمان سوادکوه و برخی از دیگر نواحی کوهستانی طبرستان و مازندران در بیست و نهم خردادماه که با آتشافروزی بر بلندیها و سرود و شادی برگزار میشود. همچنین، آیین «گوجه عروس» یا «گل عروس» در خراسان و غرب افغانستان و اهدای میوههای نورسیده، آرد و نبات به نوعروسان از دیگر آئین ها و جشن های آغاز تابستان بوده است.
لازم به توضیح است که تشخیص هنگام فرا رسیدن آغاز تابستان و انقلاب تابستانی در دوران باستان، نیازمند شاخصی برای اندازهگیری آن است. این شاخصها، همانا سازههای خورشیدی/ تقویمهایی آفتابی است که آثار این نمونه محاسبه زمان (چارتاقی) امروزه در نیاسر کاشان قابل مشاهده است.
موفق باشید